1. V‹RÜS

Domuz Gribinin belirtileri nelerdir?

Belirtiler mevsimsel gribe çok benzer. En yaygın belirtileri afla¤ıdaki gibidir:

- bafllangıçta yüksek atefl,

- aksırık ve rinore (burundan çok fazla miktarda sıvı akıntısı),

- genel bir rahatsızlık hissi,

Bu belirtilere ifltah kaybı ve/veya ishal da efllik edebilmektedir.

Domuz Gribi di¤er virüslerden daha mı ciddidir?

Hayır. WHO (Dünya Sa¤lık Örgütü) bu yeni gribi afla¤ıdaki nedenlerle orta dereceli bir

salgın hastalık olarak sınıflandırmıfltır:

- Enfeksiyon, insanların büyük bir ço¤unlu¤unda hastaneye yatma veya ilaç kullanma ihtiyacı

olmaksızın iyileflmektedir.

- Genel itibariyle, çeflitli ülkelerde ciddiyetin derecesi mevsimsel gribe benzer görünmektedir.

- Bugüne kadar, ço¤u ülkede bulunan hastaneler dikkat gerektiren hastalarla bafla çıkmıfltır.

Domuz

Gribi

=

H1N1

+

Domuz

Gribi

-

H1N1 Virüsü olarak da bilinen Domuz Gribi nedir?

Domuz Gribi (H1N1 Virüsü) hayvanlar arasında grip salgınıyla ortaya çıkarak insanlara

geçen genel veya mevsimsel gribe benzer bir solunum yolu hastalı¤ıdır.

Dünyada bugüne kadar tespit edilen vakaların büyük bir ço¤unlu¤u hafif vakalar olmakla

birlikte, bu hastalı¤a karflı sorumlu davranmalı ve virüsün yayılmasını önlemek için tüm

tedbirleri almalıyız.

Domuz gribi ve genel grip arasındaki farklar nelerdir?

Bilinen a¤ır grip H1N1 Domuz gribine dönüflebilir mi?

HAYIR.

Belirtiler Genel Grip Domuz gribi

Atefl 39°‘un üstünde de¤il Önce 39°‘a çıkar

Bafl a¤rısı Az yo¤unlukta fiiddetli

Titreme Ara sıra Sık sık

Yorgunluk Hafif Çok fazla

Bo¤az a¤rısı fiiddetli Hafif

Öksürük Az yo¤unlukta Kuru ve devamlı

Burun akması A¤ır bir burun tıkanıklı¤ı Yaygın de¤il

Adale a¤rısı Hafif Yo¤un

Göz tahrifli Hafif Yo¤un

II. V‹RÜSÜN YAYILMASI NASIL KONTROL ALTINA ALINIR?

Domuz Gribi (H1N1) virüsü nasıl yayılır?

Bu bir grip virüsü oldu¤undan, öksürük, konuflma veya aksırma sonucu sıçrayan salya ve

burun sıvısı damlacıkları yolu ile havada yayılır. Solunum yolundan çıkan bu damlacıklar

ellerde, yüzeylerde veya havada birikir.

O nedenle, virüsten etkilenmifl insanların sıçrattıkları bu solunum yolları salgılarının

damlacıklarına dokunduktan sonra gözlerimize, burnumuza veya a¤zımıza bilinçsizce

dokunursak virüs bize de bulaflabilir.

Virüsün kuluçka süresi nedir?

Herhangi bir belirti hissedilmese dahi baflkalarına virüs bulafltırıldı¤ı süre zarfında WHO

(Dünya Sa¤lık Örgütü) domuz gribinin kuluçka süresini bir gün ile en fazla bir hafta olarak

tespit etmifltir.

Virüs ne kadar süreyle bulaflıcıdır?

Virüs, belirtiler görülmeden bir gün öncesi itibariyle bulaflıcı olabilir ve 7 güne kadar bu

bulaflıcılık devam eder.

Grip virüsü belirtilerinin ardından ilk üç gün en bulaflıcı oldu¤u dönemdir fakat 7 güne kadar

bulaflıcı olarak kalır. Bu nedenle, gribe yakalananlara virüsün di¤erlerine bulaflmasını önlemeleri

için evde kalmaları tavsiye edilir.

Virüs vücuda nasıl girer?

Tokalaflma veya yanak yana¤a öpüflme suretiyle a¤ız, burun ve gözlerden girer.

Virüs vücuttan nasıl çıkar?

A¤ız ve burun yoluyla çıkar ve ellerde yaflamına devam eder. O nedenle, ellerinizi iyice ve

sık sık yıkamak çok önemlidir.

Dıflarıdayken virüs kapar mıyım?

Evet, e¤er virüs kapmıfl insanlar arasındaysanız ve yakınınızda (1 metre) aksıran ve öksüren

birileri varsa kapabilirsiniz. Aranızdaki mesafe fazlaysa bu ihtimal düfler.

Ev hayvanları virüs yayar mı?

HAYIR.

Bu virüsü kapmaya neden olan en önemli etken nedir?

Virüs dokulara (burun, a¤ız ve göz sıvısına) tutunabildi¤inden ‘nem’ virüsün yayılmasında en

önemli etkendir.

Alkollü jel kullanmak iyi bir fikir midir?

Evet, çünkü virüsü öldürür ve faaliyetini yok eder.

Virüs havanın neresinde bulunur?

Virüsü taflıyan biri ne zaman aksırsa veya öksürse, virüs, nemli olmaları flartıyla kapı kolları,

para, kâ¤ıt veya belgeler gibi yumuflak yüzeylerde birikir. O nedenle, iyi bir el temizli¤i esastır.

Domuz Gribi (H1N1) virüsü kapı kollarında veya düz yüzeylerde ne kadar yaflayabilir?

10 saat.

Virüsün yayılmasını nasıl önleyebilirim?

Virüsün yayılmasını önlemek için tüm ma¤azalara ve ifl merkezlerine gönderilen bilgi ve

tavsiyeleri takip etmek çok önemlidir. En önemli fley ise virüsün gözlere, a¤za veya buruna

dokunmakla yayılabilece¤ini bilmektir.

O nedenle, ma¤azalarda ve ifl merkezlerine da¤ıtılan bilgilerde belirtildi¤i gibi yüzünüze,

gözlerinize, a¤ız ve burnunuza ellerinizle dokunmamak hayati önem taflır.

Virüsün yayılmasını önlemenin en etkili yollarının afla¤ıdaki hareketleri uygulamak oldu¤unu

unutmayın:

- Aksırırken, öksürürken veya konuflurken çıkan damlacıklar ellerde kalabilir, virüs ellerde

birkaç dakika (befl dakikadan az) hayatta kalabilir, o nedenle, ellerinizi yıkamak çok önemlidir.

- Ellerinizi sık sık yıkayın: Günde 10 kez yıkamak önemli bir sa¤lık önlemidir (sizi virüsü

yaymak veya kapmaktan korur)

- Virüs, saatlerce hatta günlerce yaflamını sürdürebilece¤i yüzeylerde de (mobilyalar, kapı

kolları, eflyalar…) birikebilir. O nedenle, böyle yüzeylerin standart temizleme ürünleri

kullanmak suretiyle çok daha sık temizlenmesi (her gün) çok önemlidir.

Bir kâ¤ıt mendile aksırın ve öksürün ve mendili derhal çöpe atın. A¤zınıza, burnunuza,

gözlerinize dokunmamaya çalıflın. Aksırırken veya öksürürken a¤zınızı ve burnunuzu kapatmayı

unutmayın.

Yüzeyleri, kapı kollarını ve eflyaları standart temizleme ürünleri kullanmak suretiyle daha

sık temizleyin, odaları ve etrafı daha sık havalandırın.

Öpüflmekten ve yakın temastan kaçının. Salya veya salgılarla temas etmifl olabilecek gözlük,

çatal, bıçak gibi eflyaları paylaflmamayı unutmayın.

Sa¤lıklı bir yaflam tarzı benimseyin: Uykunuzu alın, sa¤lıklı gıdalar ile beslenin, fiziksel olarak

aktif bir yaflam sürün, alkol ve sigaradan kaçının.

ÖNLEM

Yüz maskesi kullanmak iyi bir fikir midir?

Faydası ve kullanıfllılı¤ı sınırlı olup, uzmanlar pek de faydalı bulmazlar. Ancak taflıyıcıların

virüsü yaymalarını önleyebilir.

Aynı hastalı¤a ikinci kez yakalanma olasılı¤ı nedir?

Yüzde sıfır, çünkü H1N1 virüsüne karflı ba¤ıflıklık kazanırsınız.

Dıflarıda egzersiz yapabilir miyim?

Evet, virüsü açık havada kapma flansı daha düflüktür

III. NE YAPMALIYIM?

Herhangi bir belirti hissetti¤imde ne yapmalıyım?

Yeni H1N1 domuz gribi virüsünün ço¤u birkaç belirti ve etkilerden öte gitmeyen hafif

vakalardır. Bu da, ço¤u hastaların, gerekirse hastaneye yatmadan, sa¤lık uzmanlarının do¤ru

bir flekilde gözetimiyle evde iyileflebilirler anlamına gelir.

Vakaların ço¤unda, kiflilerin sa¤lık uzmanlarının tavsiyelerini izlemek, atefl kesiciler ve

parasetamol gibi a¤rı kesiciler almak ve bol bol sıvı içmek (su, meyve suyu vs) gibi bilinen

önlemleri almak suretiyle en baflta görülen belirtileri 2-4 gün içinde yenmeye ve bu sayede

virüsün yayılmasını önlemeye bafllamıfllardır. Temizlikle ilgili kurallara riayet etmek çok

önemlidir.

Hastaneye gitmeli miyim?

Belirtileri hisseden herkes hastaneye gidecek olursa sa¤lık merkezleri bu durumun üstesinden

gelemeyebilir ve gerçekten ihtiyacı olanlara do¤ru bakımı uygulayamaz halde kalabilirler.

Sonuç itibariyle, grip belirtilerini hissedenlerden;

Nefes almada zorluk çekenler,

Genelde virüse efllik eden belirtilerden farklı belirtiler hissedenler,

Aniden fenalaflanlar,

7 günden beri hasta olup daha da kötüye gidenler,

Ayrıca; hamileler, kronik hastalı¤ı olanlar, ba¤ıflıklı¤ı düflük olanlar (‹mmünosupresyon) vs.

gibi yüksek risk gruplarından birine dâhil olup hafif belirtiler hissedenler gerekli sa¤lık

yetkililerinin verdi¤i talimatlara uygun olarak olası en kısa zamanda sa¤lık merkezlerine

baflvurmalıdırlar

Kime çok daha fazla dikkat gerekir?

Yaflı ne olursa olsun;

Koroner hastaları (yüksek tansiyon hariç),

Kronik solunum hastalı¤ı olanlar,

‹laç tedavisi gören fleker hastaları,

Orta-ciddi böbrek yetmezli¤i olanlar

Orta veya ciddi derecede anemi veya hemoglobinopati gibi kan hastalı¤ı olanlar,

Dala¤ı olmayanlar,

Kronik ileri hepatik hastalı¤ı olanlar,

Ciddi nöromüsküler hastalı¤ı olanlar,

Ba¤ıflıklı¤ı düflük olanlar (‹mmünosupresyon) (HIV-AIDS veya organ nakli olup ilaç kullanmak

nedeniyle ba¤ıflıklı¤ı düflük olanlar),

Morbid obezler (vücut kitle endeksi 40 veya üzeri) olanlar büyük risk altındadırlar.

Yaflları 18’in altında olup asetilsalisilik asit (aspirin) ile uzun süre tedavi görenler.

Hamilelik sırasında ba¤ıflıklık sisteminde düflüfller gösteren annelerde bu nedenle gribe

yakalanma ve komplikasyon olasılı¤ı artar.

Hamileyseniz üzülmeyin, risk düflüktür ve grip olan ço¤u hamileler sadece hafif belirtiler

göstermifllerdir. Temizli¤inize çok dikkat edin ve verilen genel tavsiyelere uyun. Atefliniz

varsa, parasetamol (hamilelikte almak sakıncalı de¤ildir) alarak en kısa zamanda düflürmek

önemli olup, derhal bir sa¤lık merkezine baflvurun.

Yeni virüse karflı bir aflı var mıdır?

Henüz yok fakat aflı ile ilgi çalıflmalara devam edilmektedir ve bu yıl sona ermeden kullanımına

bafllanabilecektir. Daha önce de kullanıma hazır olabilece¤i gibi, her aflıda oldu¤u gibi etkisinden

emin olmak ve olası sorunları tespit etmek amacıyla deneyler yapılmaktadır.

Grip i¤nesi ne yapar?

Grip i¤nesi virüse yakalanmamızı önlemez fakat belli ölçüde bir korunma sa¤lar ve komplikasyon

riskini düflürür. Bu nedenle, aflı programları esasen bu komplikasyonlar açısından büyük risk

taflıyanları hedeflemektedir.

Domuz gribi i¤nesi olmalı mıyım?

Sa¤lık yetkilileri, ilgili aflının yapılaca¤ı yüksek risk gruplarının bir listesini çıkarmıfllardır.

Grip i¤nesi olmalı mıyım?

Son yıllarda grip i¤nesi olmufl olanlar buna devam etmelidirler. Ancak, bu i¤nelerin domuz

gribini önlemeyece¤i unutulmamalıdır, fakat gerekirse do¤ru ilaç tedavisinin seçiminde

kolaylafltırıcı rolü vardır.

Mevsim gribine karflı yaptırdı¤ım aflı beni bu virüse karflı korur mu?

Hayır, bunlar iki farklı virüstür.

Belirtileri hissetmeden önce virüse karflı ilaç tedavisi faydalı olur mu?

Kesinlikle olmaz.

Domuz gribinin en iyi tedavi yolu nedir?

Çok sıvı almak (su, meyve suyu vs), parasetamol gibi atefl düflürücü ve a¤rı kesiciler almak

ve virüsü baflkalarına bulafltırmayı önlemek üzere tamamen iyileflinceye kadar sa¤lık

yetkililerinin önerilerini dikkate almak. Temizli¤e çok önem vermenin hayati önemi vardır.

Virüsü kapan ve bunu yenen biri buna ba¤ıflıklık kazanır mı?

Evet.

IV. AfiI / ‹LAÇ TEDAV‹S‹

V. SEYAHAT

Seyahat etmek güvenli midir?

Afla¤ıda seyahatle ilgili bazı önerilerin listesi bulunmaktadır:

1. Belirtilerden herhangi birini hissediyorsanız seyahat etmeyin.

2. Kiflisel bakım ve temizli¤inize büyük önem verin ve ellerinizi sık sık yıkayın. Yiyecek,

bardak, çatal, bıçak, gözlük gibi eflyaları kimseyle beraber kullanmayın.

3. Aksırırken veya öksürürken a¤zınızı ve burnunuzu kâ¤ıt mendille kapatın ve derhal atın.

4. A¤zınıza, burnunuza, gözlerinize ellerinizi sürmekten kaçının.